Wiadomości o świętym Błażeju przekazane nam przez tradycję są następujące: jako człowiek świecki był cenionym lekarzem. Żył na przełomie III/IV w. w mieście Sebaste (dziś Sivas w Turcji). Należał do miejscowej gminy chrześcijańskiej. Jako bogaty, zacny człowiek i lekarz miał sposobność częstego spotykania się z ludźmi biednymi i dręczonymi, którym pomagał w różnoraki sposób. Dzięki swojemu przykładnemu i cnotliwemu postępowaniu cieszył się w swoim środowisku dużym uznaniem, poważaniem i wdzięcznością. Gdy zmarł biskup w Sebaste, wszystkie oczy chrześcijan skierowały się na Błażeja. Ku radości wszystkich wybrany został biskupem i stanął na czele ich gminy. Ze wszystkich sił starał się o to, aby wzmocnić chrześcijan i prowadzić ich do coraz bardziej świętego życia według wiary.
Po zwycięstwie Konstantyna Wielkiego nad Licyniuszem, pokonany władca ze złości i nienawiści zaczął prześladować chrześcijan w okrutny sposób. Wrogowie wiary dążyli do zlikwidowania biskupów i kapłanów, sądząc, że w ten sposób zniszczą chrześcijaństwo. "Uderzę pasterza, a rozproszą się owce stada" (Mt 26,31). Gdy Licyniusz rozpętał swoje okrutne prześladowania chrześcijan, na prośbę wiernych święty Błażej opuścił miasto i ukrył się w samotnej jaskini skalnej, skąd kierował gminą i słał jej słowa odwagi i pociechy. Namiestnik Agricolaus odnalazł jednak biskupa w jego jaskini i postawił go przed sądem. Przed aresztowaniem święty Błażej trzykrotnie ujrzał we śnie Chrystusa, który mu powiedział: „Wstań i uczyń dla Mnie ofiarę!” . Po pojmaniu i uwięzieni próbowano zmusić Błażeja do porzucenia wiary lecz ten nie poddał się oprawcom. Wierni dowiedzieli się o miejscu pobytu ich biskupa i zaczęli przychodzić do niego. Przynosili mu dzieci i ludzi cierpiących, których pocieszał a wielu z nich uzdrowił. Najbardziej znanym cudem było uzdrowienie chłopca, który dusił się na skutek nieszczęśliwego połknięcia ości rybiej. Święty pobłogosławił chłopca i ten natychmiast wyzdrowiał. Gdy dalsze próby złamania Błażeja nie odniosły skutku, Agricolaus kazał go torturować. Bito go więc rózgami i kijami, przyniesiono nawet żelazne zgrzebła i nimi rozszarpywano mu ciało. W końcu skazał go na ścięcie. Wyrok zaraz został wykonany. Działo się to w 316 roku.
Ze względu na różnorodną pomoc jaką święty Błażej wyprasza wiernym, szczególnie gdy chodzi o choroby gardła, zaliczony został do tak zwanych Czternastu Wspomożycieli w każdej potrzebie. Czczony jest też jako patron lekarzy, patron chorób gardła, co znalazło odbicie w Rytuale Rzymskim i innych rytuałach, także w polskim. Znajdujemy w nich formuły na poświęcenie świec, zwanych błażejkami; ponadto w dzień jego wspomnienia w liturgii, błogosławiono także chleb, wino, wodę i owoce, które podawano chorym na gardło. W świętym Błażeju widziano także opiekuna zwierząt. Jednym z przejawów kultu św. Błażeja jest ikonografia. Najstarsze jego przedstawienie wyobraża greckiego biskupa z księgą w ręku, udzielającego błogosławieństwa. Na Zachodzie w przedstawieniu tym zmieniono tylko szaty pontyfikalne na rzymskie. Od XIV w. pojawiły się obrazy z żelaznym zgrzebłem jako narzędziem jego męki. W baroku przedstawiano go zazwyczaj z dwoma skrzyżowanymi świecami. Malowano go także siedzącego przed grotą, błogosławiącego i karmiącego zwierzęta leśne.
